„Najbardziej destrukcyjne dla zegara biologicznego odkrycie miało miejsce 31 grudnia 1879 roku. W swoim laboratorium w Menlo Park w New Jersey Thomas Edison wynalazł żarówkę”.
Powyższy cytat obrazuje otwarcie puszki pandory. Z jednej strony zdjęliśmy z siebie ograniczenia wynikające z funkcjonowania „za słońca” i odpoczywania w ciągu nocy – z drugiej zaś, pozwoliliśmy na niekontrolowane rozregulowanie zegara biologicznego i wszystkie konsekwencje z tym związane.
Otóż autor na początek przedstawia swoje zdanie, jak istotne dla prawidłowego funkcjonowania jest życie w zgodzie z własnym cyklem dobowym – co może mieć to wpływ na efektywność, odporność, zdrowie, relacje z innymi ludźmi, a nawet ogólne szczęście.
Wprowadza również podział na Delfina / Lwa / Niedźwiedzia / Wilka. W celu zorientowania siebie w jednym z tych czterech chronotypów, proponuje wypełnić test – Ty możesz wypełnić go online w tym miejscu. Poniżej je krótko opiszę, żebyś już na pierwszy rzut oka mógł wypatrzyć pewne podobieństwa.
- Delfiny – u prawdziwych delfinów śpi tylko jedna półkula mózgowa (w nauce zjawisko to nazywamy snem jednopółkulowym), a druga półkula jednocześnie czuwa, koncentruje się na pływaniu i wypatrywaniu drapieżników. Nazwa ta doskonale pasuje do osób cierpiących na bezsenność: inteligentnych, neurotycznych, śpiących płytko i o niskim zapotrzebowaniu na sen. Śpią lekko, budzi je najmniejszy nawet hałas, ostrzegają grupę o niebezpieczeństwie.
- Lwy – poranni myśliwi stojący na szczycie łańcucha pokarmowego. Nazwa ta doskonale pasuje do wstających wcześnie, ambitnych optymistów o średnim zapotrzebowaniu na sen.
- Niedźwiedzie – dostosowujący się do otoczenia wędrownicy, którzy lubią spać i mogą polować o dowolnej porze. Nazwa ta pasuje do lubiących dobrą zabawę otwartych ludzi, którzy preferują rytm oparty na świetle słońca i mają wysokie zapotrzebowanie na sen.
- Wilki – nocni myśliwi. Nazwa ta pasuje do preferujących późną porę kreatywnych ekstrawertyków o średnim zapotrzebowaniu na sen. Pełnią późniejszą wartę i zapadają w sen, gdy skrajne lwy zaczynają się wybudzać.
Niezależnie od tego, którym z chronotypów jesteście, każdy ma wady i zalety – nie ma czego zazdrościć kolegom i koleżankom. Chronotyp w naszym organizmie zakodowany jest genetycznie – definiuje go gen PER3 – jeśli masz długi gen PER3, potrzebujesz co najmniej siedmiu godzin głębokiego snu i masz tendencje do wczesnego wstawania. Jeśli zaś masz krótki gen PER3, wystarczy Ci lekki sen w małych ilościach i masz tendencje do wstawania późno. Istnieje również duże prawdopodobieństwo, że jedno z Twoich rodziców będzie miało ten chronotyp, co Ty.
W dalszej części książki autor wskazuje modelowy dzień z życia każdego z chronotypów i proponuje masę ulepszeń w odniesieniu do obecnego stanu, aby zobaczyć różnice w funkcjonowaniu. O tym napiszę kolejny wpis – w ramach wyzwań, wprowadzę je w życie i opiszę, jakie skutki zaobserwowałem. Zbiorę również informacje od znajomych, bo wiem, że kilka osób również zainteresowało się tematem.
Więcej o książce możesz przeczytać tutaj. Jak zwykle – polecam, ponieważ autor podaje wiele wskazówek, w jaki sposób możesz wyregulować swój rytm dobowy, dzięki czemu zyskać na efektywności, zdrowiu fizycznym i psychicznym, a także na szczęściu.
Photo by Kjartan Einarsson on Unsplash
2 komentarze
Kornel
22 września 2018 at 09:22W jaki sposób mogę sprawdzić jaki chronotyp mam?
Alan
22 września 2018 at 14:37Pod tym linkiem – te same pytania są w książce: https://thepowerofwhenquiz.com/